Các chỉ số FT4, FT3, và TSH là các xét nghiệm máu quan trọng được sử dụng để đánh giá chức năng của tuyến giáp và chẩn đoán các bệnh lý liên quan như suy giáp hoặc cường giáp.
🔬 Ý nghĩa của các chỉ số
1. TSH (Thyroid-Stimulating Hormone)
Là gì? TSH, hay hormone kích thích tuyến giáp, là một hormone được sản xuất bởi tuyến yên (một tuyến nhỏ nằm ở đáy não).
Chức năng: TSH đóng vai trò là "người điều hành", báo hiệu cho tuyến giáp biết cần sản xuất bao nhiêu hormone tuyến giáp (T4 và T3).
TSH cao thường cho thấy tuyến yên đang cố gắng "kích thích" tuyến giáp hoạt động nhiều hơn do nồng độ hormone tuyến giáp trong máu thấp (thường gặp trong suy giáp nguyên phát).
TSH thấp thường cho thấy tuyến yên đang cố gắng "hãm lại" tuyến giáp vì nồng độ hormone tuyến giáp trong máu đang quá cao (thường gặp trong cường giáp).
2. FT4 (Free Thyroxine)
Là gì? FT4, hay Thyroxine tự do, là dạng Thyroxine (T4) không gắn với protein trong máu. T4 là hormone chính do tuyến giáp sản xuất.
Chức năng: Dạng tự do (Free) là dạng có hoạt tính sinh học và có thể đi vào các mô của cơ thể. Xét nghiệm FT4 được ưu tiên hơn T4 toàn phần vì nó phản ánh chính xác hơn lượng hormone có sẵn để sử dụng trong cơ thể, không bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi của protein vận chuyển.
FT4 thấp cùng với TSH cao thường chỉ ra suy giáp.
FT4 cao cùng với TSH thấp thường chỉ ra cường giáp.
3. FT3 (Free Triiodothyronine)
Là gì? FT3, hay Triiodothyronine tự do, là dạng Triiodothyronine (T3) không gắn với protein trong máu. T3 là hormone tuyến giáp hoạt động mạnh hơn T4, và phần lớn T3 được tạo ra từ việc chuyển đổi T4 thành T3 ở các mô cơ thể.
Chức năng: Tương tự FT4, FT3 là dạng hoạt tính sinh học của T3. Xét nghiệm FT3 thường được chỉ định khi nghi ngờ cường giáp nhưng chỉ số FT4 vẫn bình thường, hoặc để đánh giá mức độ nghiêm trọng của cường giáp.
FT3 cao cùng với TSH thấp và/hoặc FT4 cao thường là dấu hiệu của cường giáp.
⚕️ Tóm tắt về mối quan hệ giữa các chỉ số
Việc đánh giá chức năng tuyến giáp thường dựa trên sự kết hợp của cả ba chỉ số này, vì chúng phản ánh các khía cạnh khác nhau trong trục điều hòa hormone tuyến giáp (Trục Hạ đồi - Tuyến yên - Tuyến giáp):
| Chỉ số TSH | Chỉ số FT4 | Ý nghĩa lâm sàng thường gặp |
| Cao | Thấp | Suy giáp nguyên phát (vấn đề tại tuyến giáp) |
| Thấp | Cao | Cường giáp (tuyến giáp hoạt động quá mức) |
| Bình thường | Bình thường | Chức năng tuyến giáp bình thường |