1
Tổng quan
2
Web framework là gì?
Web framework (hay web application framework) là một “bộ
khung phát triển phần mềm” (software framework), được sử dụng để hỗ trợ quá trình tạo ra các ứng dụng web.
Web framework được tạo ra từ nhiều thành phần như web services,
web resources, và web APIs.
Web framework cung cấp “cách thức chuẩn”, và tự động hóa một
số công đoạn để phát triển và triển khai các ứng dụng web. Ví dụ, một web
framework thường cung cấp sẵn các thư viện để truy cập cơ sở dữ liệu, các khuôn
mẫu (templating framework), quản lý session và khuyến khích việc tái sử dụng
các đoạn mã (code reuse).
Mọi người hay sử dụng web framework để tạo các các website động,
tuy nhiên, cũng có thể sử dụng nó để tạo ra website tĩnh.
Một số web framework: ASP.NET core (C#), Django (Python),
Laravel (PHP), Spring (Java), Ruby on Rails (Ruby), Express (JavaScript).
Hầu hết các web framework được xây dựng và làm việc theo mô
hình/kiến trúc MVC.
3
Thiết lập môi trường phát triển
3.1
Yêu cầu hệ thống
Tùy theo phiên bản của Laravel, sẽ có các yêu cầu về hệ thống
khác nhau. Ví dụ:
– PHP >= 7.1.3 cho Lavavel 5.6
– OpenSSL PHP extension
– PDO PHP extension
– Mbstring PHP extension
– Tokenizer PHP
extension
– XML PHP
extension (Laravel 5.5+)
– Ctype PHP
extension (Laravel 5.6+)
– JSON PHP
extension (Laravel 5.6+)
– BCMath PHP
extension (Laravel 5.7+)
3.2
Composer
3.2.1 Tổng quan và cài đặt
Composer là công
cụ dùng để quản lý các thư viện (dependency management) trong PHP. Bạn dùng
composer để khai báo và quản lý các thư viện mà dự án có sử dụng; composer sẽ tự
động thực hiện việc cài đặt và nâng cấp các thư viện.
Composer quản lý
các thư viện trong mỗi dự án, nó sẽ cài đặt các thư viện vào một thư mục nhất định
(ví dụ vendor) trong dự án. Composer hoạt động giống như npm của Node.
Giả sử:
– Bạn đang tạo một
dự án mà nó có sử dụng một số thư viện (ví dụ thư viện Abc)
– Các thư viện Abc
lại sử dụng tới các thư viện khác nữa (ví dụ thư viện Xyz)
Composer sẽ:
– Cho phép bạn
khai báo các thư viện sẽ sử dụng trong dự án
– Tìm, tải về và
cài đặt các thư viện (Abc và Xyz) vào trong dự án
– Bạn có thể cập
nhật tất cả các thư viện bằng một lệnh
Composer là phần
mềm đa nền tảng (cross-platform); máy tính cần phải cài đặt PHP 5.3.2+ trước
khi cài đặt composer.
Vào trang web https://getcomposer.org/download/
để tải composer về máy và tiến hành cài đặt.
Sau khi cài đặt
xong, mở cửa sổ dòng lệnh (ví dụ cmd), gõ dòng lệnh composer –v, nếu có hiển thị thông tin về phiên bản của composer là
việc cài đặt đã được.
3.2.2 Sử dụng composer
Để minh họa việc
sử dụng composer, chúng ta sẽ dùng composer để quản lý thư viện monolog, đây là thư viện cho phép bạn dùng
để ghi lại thông tin (logging) trong quá trình chạy của một dự án. Sử dụng monolog để theo dõi, tìm và sửa lỗi
chương trình (debug).
Để bắt đầu sử dụng
composer trong dự án, chúng ta chỉ cần có một tập tin, tên là composer.json. Tập
tin này liệt kê các thư viện (dependencies) mà dự án sẽ sử dụng và các thông
tin đi kèm khác. Nên để tập tin composer.json ở thư mục gốc của dự án (top-most
directory).
Nội dung của tập
tin composer.json được viết dưới dạng JSON (dạng văn bản và gồm các cặp name : value)
Từ khóa (name) đầu tiên (thường là duy nhất) trong
tập tin composer.json là require,
dùng để báo cho composer biết tên thư viện sẽ sử dụng.
Ví dụ:
{
"require" : {
"monolog/monolog" : "1.0.*"
}
}
Trường value của từ
khóa “require” là một cặp name:value
khác ("monolog/monolog" : "1.0.*"), cho biết tên của thư viện (monolog/monolog)
và phiên bản (1.0.*). Dựa vào thông tin này, composer sẽ tìm các thư viện trong
kho chứa (repository) được chỉ định hoặc trong kho chứa mặc định.
– Kho chứa mặc định là Packagist (https://packagist.org/)
– Kho chứa được chỉ định là kho chứa được khai báo tường
minh trong tập tin composer.json
Ở ví dụ trên, do trong tập tin composer.json không có khai
báo kho chứa, nên composer sẽ ngầm định là thư viện được lưu tại Packagist.
Tên của thư viện
Tên của thư viện (package name) gồm hai phần: tên của tổ chức
tạo ra thư viện (vendor) và tên cụ thể của thư viện. Tên cụ thể của thư viện có
thể trùng nhau, ví dụ có thể hai tổ chức (ví dụ teo, ti) đều tạo ra thư viện
json, khi đó sẽ có hai thư viện có tên là teo/json và ti/json.
Ràng buộc về phiên bản
của thư viện
Ở ví dụ đang xét, chúng ta yêu cầu thư viện monolog phiên bản 1.0.*; nghĩa là chỉ chấp
nhận các phiên bản >= 1.0 và < 1.1.
Composer tìm thư viện
như thế nào
Khi tìm thư viện, composer ưu tiên tìm trong kho chứa được
khai báo tường minh trong tập tin composer.json
trước, nếu không có, nó sẽ tiếp tục tìm kiếm trong kho chứa mặc định (Packagist).
Cài đặt thư viện
Để cài đặt các thư viện đã được chỉ định trong composer.json, sử dụng lệnh install, cụ thể:
composer install
Khi chạy lệnh này sẽ có một trong hai tình huống xảy ra:
– Cài đặt khi không có tập tin composer.lock
– Cài đặt khi có
tập tin composer.lock
Tập tin composer.lock được sử dụng để ghi tên và
phiên bản của các thư viện thực sự đã được tải về dự án.
Cài đặt khi không có tập tin composer.lock
Nếu bạn chưa từng
chạy lệnh intall, sẽ không có tập tin
composer.lock trong dự án. Composer sẽ
tải tất cả thư viện được khai báo trong composer.json
vào thư mục vendor (theo quy ước, vendor là thư mục chứa tất cả các mã nguồn
lấy từ bên ngoài vào (third-party). Ở ví dụ đang xét, các tập tin của thư viện monolog sẽ được chứa trong vendor/monolog/monolog/. Khi composer tải
thư viện xong, nó sẽ ghi lại tên và phiên bản của các thư viện đã được tải về
vào tập tin composer.lock. Bạn nên sử
dụng phần mềm quản lý phiên bản (ví dụ Git) để khóa (commit) tập tin
composer.lock lại, mục đích để mọi người trong dự án sẽ sử dụng thống nhất cùng
một phiên bản của thư viện.
Cài đặt khi có tập tin composer.lock
Nếu trong thư mục
dự án đã có tập tin composer.lock và
cả tập tin composer.json, nghĩa là bạn
hoặc thành viên nào đó trong nhóm đã chạy lệnh install trước đó rồi. Trong trường hợp này, composer sẽ tìm, tải và
cài đặt các thư viện được liệt kê trong composer.json,
tuy nhiên, nó sẽ tham chiếu tới tập tin composer.lock
để tải đúng phiên bản đã được ghi lại trước đó (mặc dù thư viện đó đã có phiên
bản mới hơn).
3.2.3
Thực hành sử dụng composer trên Windows
– Tạo thư mục dự án (ví dụ testcomposer)
– Trong thư mục
testcomposer, tạo tập tin composer.json
– Trong tập tin
composer.json, chỉ ra các thư viện cần cài đặt vào dự án, ví dụ:
[composer.json]
{
"require" : {
"monolog/monolog" : "1.0.*"
}
}
Có thể vào trang https://packagist.org/
để tìm thêm các thư viện cần cài đặt
– Mở chương trình dòng lệnh bất kì, gõ lệnh composer install để thực hiện tải và cài
đặt các thư viện từ trên mạng về dự án
– Quá trình cài đặt cũng sẽ tạo ra thư mục vendor để chứa
các thư viện, tạo tập tin composer.lock. Mở thư mục testcomposer để kiểm tra
– Mở tập tin composer.lock để xem các thông tin đã được ghi
lại
[Màn hình kết quả, sau khi chạy lệnh composer install]
Maxsys@DESKTOP-7LPDOL6 MINGW64 /e/testcomposer
$ composer install
No lock file found. Updating dependencies instead of installing from lock file. Use composer update over composer install if you do not have a lock file.
Loading composer repositories with package information
Updating dependencies
Lock file operations: 1 install, 0 updates, 0 removals
- Locking monolog/monolog (1.0.2)
Writing lock file
Installing dependencies from lock file (including require-dev)
Package operations: 1 install, 0 updates, 0 removals
- Downloading monolog/monolog (1.0.2)
- Installing monolog/monolog (1.0.2): Extracting archive
Generating autoload files
3.2.4
Sử dụng composer để tạo dự án
Composer xem mỗi dự án là một package, ví dụ như thư mục testcomposer đã tạo ở phần trên là một dự
án, cũng là một package.
Bạn có thể sử dụng composer để tạo mới một dự án từ dự án có
sẵn (thường gọi là một package). Dự án có sẵn có thể là một framework (ví dụ Laravel),
hoặc một dự án đang phát triển, bạn sẽ dựa trên đó để phát triển tiếp.
Tạo một dự án từ dự án có sẵn nó tương đương với việc bạn
dùng phần mềm quản lý mã nguồn (ví dụ Git) để lấy một bản sao của dự án gốc về
máy (clone), rồi chạy tiếp lệnh composer
install.
Chức năng này của composer cho phép bạn thực hiện một số việc
sau:
– Triển khai/chạy (deploy) các dự án
– Lấy một dự án có sẵn về và phát triển tiếp
– Khởi tạo dự án nền (khung) để các thành viên trong nhóm không
mất thời gian thiết lập/cài đặt các thành phần căn bản
Để tạo dự án mới bằng composer, sử dụng lệnh create-project, chỉ ra tên của dự án gốc
và tên của dự án mới, ngoài ra có thể có thêm các tham số khác.
Ví dụ để tạo dự án myshopping từ dự án gốc là framework
laravel thì dùng lệnh sau:
composer
create-project --prefer-dist laravel/laravel teoshopping "5.8.*"
Trong đó, tham số --prefer-dist
nghĩa là ưu tiên lấy bản gốc là bản phân phối (dist, distribution), 5.8.* là phiên bản của framework laravel.
-----
Cập nhật: [16/5/2021]
------
