Bài trước: Web (1) - Lời nói đầu - Tự học làm web
-----
1.1
Áp dụng “Nụ cười Stan Shih” vào nghề Công nghệ
thông tin
Từ hoạt động thực tiễn, chủ tịch
tập đoàn Acer, ông Stan Shih đã đưa ra “Đường cong nụ cười”, thường được gọi là
Nụ cười Stan Shih. Qua đó, ông cho rằng: trong chuỗi giá trị, giá trị gia tăng tạo
ra do sản xuất (manufacturing) luôn nằm ở đáy của đường cong. Phần giá trị còn
lại thuộc về những công việc đòi hỏi nhiều kỹ năng và chất xám hơn, như: lên ý
tưởng (concept/R&D), xây dựng thương hiệu (branding), thiết kế (design),
phân phối (distribution), marketing, bán hàng/dịch vụ hậu mãi (sale/after
service). Xem hình minh họa (đường
cong màu xanh chính là nụ cười Stan Shih):
Từ ý tưởng của “Đường cong nụ cười” tạm rút ra được một số ý,
liên quan đến nghề nghiệp trong lĩnh vực Công nghệ thông tin:
– Để có một sản phẩm phần mềm, một dịch vụ, hay một giải
pháp công nghệ, cần phải trải qua rất nhiều công đoạn. Bao gồm: lên ý tưởng, nghiên cứu
tính khả thi, xây dựng thương hiệu, phân tích hệ thống, thiết kế, cài đặt (lập
trình), vận hành, phân phối, marketing, bán hàng, bảo trì, chăm sóc khách hàng.
Do vậy, không nên nghĩ rằng, học Công nghệ thông tin hay học làm web chỉ là lập
trình, mà thực tế còn có rất nhiều các công việc khác để bạn lựa chọn. Hãy tiếp
cận từng loại công việc, trải nghiệm từng bước, và trải nghiệm càng nhiều càng
tốt để xem bạn thực sự hợp với loại công việc nào. Nguyên tắc chung là trải
nghiệm một công việc đủ lâu và đủ sâu để bạn nắm bắt được quy trình và cách thức
làm việc; thời gian để trải nghiệm mỗi công việc không cố định, nó tùy thuộc
vào khả năng và điều kiện của mỗi bạn. Với việc trải nghiệm đa dạng, bạn sẽ có
được cái nhìn đa chiều, có tính hệ thống, thấy được mối liên quan giữa các công
đoạn. Điều này rất có lợi cho bạn, trước khi bạn chọn một công việc thích hợp
nhất cho bản thân để gắn bó.
– Vòng đời của một sản phẩm bất kì, bao gồm rất nhiều công
đoạn, vậy thì một phần mềm, một dịch vụ hay một giải pháp công nghệ thông tin giúp
ích được gì vào mỗi công đoạn đó? Giúp giảm chi phí, tăng hiệu quả, hỗ trợ quá
trình sản xuất? Bạn hãy luôn suy nghĩ làm sao để ứng dụng công nghệ thông tin
vào mỗi công đoạn, đây chính là động lực giúp bạn tạo ra được những sản phẩm
công nghệ thông tin hữu dụng. Chưa cần phải làm những hệ thống phức tạp, hãy bắt
đầu bằng những tiện ích, những giải pháp, hoặc những phần mềm đơn giản nhất, miễn
là có ích và áp dụng được vào trong công việc. Theo thời gian, bạn sẽ có kinh
nghiệm và kiến thức để làm các hệ thống lớn hơn.
– Giá trị gia tăng (thu nhập) được phân bổ theo “đường cong
nụ cười”, bạn hãy đối chiếu mỗi công đoạn của vòng đời sản phẩm vào trục đứng
(trục Giá trị gia tăng) để biết được thu nhập của mỗi vị trí, từ đó lựa chọn
công việc phù hợp với khả năng của bản thân để có thu nhập cao nhất.
– Số lao động cần cho mỗi công đoạn được phân bổ
theo “đường cong nụ cười lật ngược” (theo ý kiến của tác giả Chu Hảo, đường
cong màu đỏ). Dựa vào đường cong lật ngược này, bạn sẽ biết được công đoạn nào
cần nhiều lao động hơn (do vậy dễ tìm việc hơn). Bạn cũng biết được công đoạn
nào cần phải học nhiều hơn, mới có thể làm việc được.
– Có thể dùng kiến thức trong lĩnh vực Công nghệ thông tin để
phát triển sự nghiệp của bản thân hoặc khởi nghiệp theo các ngành nghề khác
nhau.
Ngoài các ý tưởng của “Đường cong nụ cười”, bạn cũng nên tham
khảo một vài nhận xét hữu ích về marketing hiện đại, để áp dụng vào nghề của
mình:
– Bản chất của mọi giao dịch trao đổi trên thị trường hiện
nay không còn là trao đổi của hàng hóa hữu hình mà là trao đổi dịch vụ (service).
Dịch vụ ở đây được hiểu là quá trình sử dụng kỹ năng, kiến thức, công nghệ tác
động lên các đối tượng hữu hình (con người, máy tính, nhà cửa, đất đai, hàng
hóa hữu hình) để tạo ra giá trị mới. Như vậy, hàng hóa sẽ là vật trung gian để
cung cấp dịch vụ.
– Kỹ năng và kiến thức là đơn vị trao đổi cơ bản, là nền tảng
của lợi thế cạnh tranh. Do vậy, bạn cần không ngừng học hỏi để nâng cao giá trị của cá nhân và tổ chức.
– Khách hàng luôn là người đồng sản xuất
– Lấy dịch vụ làm trung tâm, hướng vào khách hàng.
-----
Cập nhật: 1/3/2024
Bài tiếp: Web (3) - Muốn theo nghề lập trình bắt đầu từ đâu (học chính quy)
-----
Tải tài liệu đầy đủ: Tự học HTML căn bản
-----