1
Django
Django là framework được sử dụng để phát triển ứng dụng web
dựa trên ngôn ngữ Python.
Đọc thêm thông tin ở đây: https://docs.djangoproject.com/en/3.1/intro/overview/
Tiêu chí của Django là giúp lập trình viên có thể làm ra ứng
dụng web nhanh và dễ (fast and easy).
1.1
Cài đặt Django
Máy tính cần phải cài đặt Python trước khi cài đặt Django.
Như đã biết, cài đặt Python chính là cài đặt trình thông dịch
(Interpreter), trong đó có bộ biên dịch lệnh (Compiler) chuyển từ mã nguồn sang
dạng byte code, các thư viện, các tiện ích đi kèm và máy ảo Python (để thực thi
mã chương trình ở dạng byte code và cho ra kết quả).
PIP là gì?
PIP là viết tắt của Package Installer for Python, là một
trình (tiện ích) quản lý gói (module/package) của Python.
PIP là một công cụ, được sử dụng để cài đặt và quản lý các
thư viện, các thành phần đi kèm (dependency) mà nó không có trong thư viện chuẩn
của Python.
Vai trò của PIP giống với NPM trong Node, giống với Composer
trong PHP.
PIP thường được cài đặt mặc định khi bạn cài đặt Python
phiên bản 3.4 trở lên. Để xem phiên bản của Python đang được cài đặt trên máy,
mở cửa sổ dòng lệnh, gõ lệnh python
--version
Ví dụ:
C:\Users\Maxsys>python
--version
Python 3.9.2
Vì Python đang sử dụng là phiên bản 3.9, nên PIP đã được cài
đặt mặc định cùng với Python.
Để kiểm tra xem trên máy đã có PIP hay chưa, sử dụng lệnh
pip --version.
Lệnh PIP được lưu tại vị trí sau:
C:\Users\Maxsys\AppData\Local\Programs\Python\Python39\Scripts
Vì vậy để chạy được lệnh PIP cần di chuyển dấu nhắc lệnh về
đường dẫn trên, rồi mới sử dụng PIP --version.
Ví dụ:
C:\Users\Maxsys\AppData\Local\Programs\Python\Python39\Scripts>pip
--version
pip 20.2.3 from
c:\users\maxsys\appdata\local\programs\python\python39\lib\site-packages\pip
(python 3.9)
Để chạy lệnh PIP ở mọi vị trí dấu nhắc lệnh, cần cài đặt biến
môi trường cho PIP. Sau khi cài đặt biến môi trường, nhớ tắt cửa sổ dòng lệnh
và bật lại cửa sổ dòng lệnh mới để kiểm tra lệnh PIP.
Xem thêm clip: https://www.youtube.com/watch?v=VF0oC9mkkno&list=PL33lvabfss1z8GYxjyMulCnhcYGk5ah8P
Django là gì?
Django là một web framework dựa trên Python, được sử dụng để
phát triển ứng dụng web nhanh và tiện lợi.
Cài đặt Django bằng
PIP
Đọc thêm: https://docs.djangoproject.com/en/3.1/topics/install/
Khi cài đặt Django, một bản “web server rút gọn” cũng được
cài đặt kèm theo. Tuy nhiên, web server này chỉ được sử dụng thử nghiệm, để chạy
kiểm tra. Nếu bạn muốn chạy ứng dụng web thực sự (production) thì cần cài đặt
Apache và mod_wsgi.
Để cài đặt Django, tại dấu nhắc dòng lệnh, gõ lệnh pip install django
Ví dụ:
C:\Users\Maxsys>pip install django
Collecting django
Downloading Django-3.1.7-py3-none-any.whl (7.8 MB)
|████████████████████████████████| 7.8 MB 2.2 MB/s
Collecting sqlparse>=0.2.2
Downloading sqlparse-0.4.1-py3-none-any.whl (42 kB)
|████████████████████████████████| 42 kB 128 kB/s
Chờ cho quá trình tải và cài đặt thành công các gói.
Để kiểm tra việc cài đặt Django đã được chưa, sử dụng lệnh
django-admin.
1.2
Django-admin
Để kiểm tra Django đã được cài đặt thành công hay chưa, mở cửa
sổ dòng lệnh và gõ lệnh sau:
django-admin --version
Nếu Django đã được cài đặt thì lệnh trên sẽ hiển thị phiên bản
của nó.
Ví dụ:
D:\myProject>django-admin --version
3.1.7
Django-admin là một công cụ dòng lệnh của django, dùng để làm
việc, thao tác với framework django.
Nếu cài đặt Django thành công, django-admin sẽ được cài đặt
vào thư mục “C:\Users\Maxsys\AppData\Local\Programs\Python\Python39\Scripts”
Trong Windows, muốn biết vị trí của một tập tin thực thi, mở
cửa sổ dòng lệnh, gõ lệnh “where tenChuongTrinh”.
Ví dụ:
C:\>where django-admin
C:\Users\Maxsys\AppData\Local\Programs\Python\Python39\Scripts\django-admin.exe
Đọc thêm về django-admin: https://docs.djangoproject.com/en/3.1/ref/django-admin/
1.3
Tạo dự án đầu tiên
Để tạo dự án web dựa trên Django, sử dụng lệnh django-admin.
Các bước thực hiện:
– Tạo một thư mục chứa dự án web, ví dụ: D:\hocdjango
– Trong cửa sổ dòng lệnh, di chuyển dấu nhắc lệnh vào thư mục
sẽ tạo dự án web (ví dụ: cd d:\hocdjango)
D:\>cd hocdjango
D:\hocdjango>
– Gõ lệnh:
django-admin startproject tenproject
Ví dụ:
D:\hocdjango>django-admin startproject teowebsite
Lưu ý: tenproject không được đặt là test và django. Django
không cho đặt như vậy.
– Nếu tạo thành công vào thư mục hocdjango sẽ thấy có thư mục
dự án teowebsite đã được tạo ra
1.4
Cấu trúc thư mục của một dự án Django
Cấu trúc thưc mục của một dự án django có dạng như sau:
teowebsite/
manage.py
teowebsite/
__init__.py
asgi.py
settings.py
urls.py
wsgi.py
Trong đó:
– Thư mục gốc có tên teowebsite,
thư mục này chứa toàn bộ dự án, bạn có thể đổi tên tùy ý (python không quan tâm
tới tên thư mục này). Thư mục gốc teowebsite
chứa tập tin manage.py và thư mục con
teowebsite. Lưu ý có hai thư mục
trùng tên là teowebsite, một cái là
thư mục gốc và một cái là thư mục con. Thư mục gốc teowebsite được xem như web root của dự án, mỗi dự án có một web
root riêng (đây là khác biệt so với lập trình web bằng PHP – web root là
htdocs, hay ASP.NET – web root là www).
– Tập tin manage.py: cùng với django-admin, manage.py cũng
là một công cụ dùng để thao tác, làm việc với dự án django. Manage.py được tạo
ra tự động khi bạn tạo một dự án django. Mở tập tin manage.py để xem qua nội
dung của nó, bạn không nên sửa nội dung của tập tin này. Bạn sẽ dùng tập tin
manage.py để chạy web server. Đọc thêm: https://docs.djangoproject.com/en/2.2/ref/django-admin/
– Các thư mục và tập tin khác sẽ tìm hiểu tiếp ở các phần
sau.
Bạn cũng có thể tạo dự án ngay trong thư mục hiện tại
(hocdjango) mà không tạo thêm thư mục gốc teowebsite bằng cách sử dụng dấu chấm
(.) ở cuối lệnh. Ví dụ:
– Xóa thư mục hocdjango\teowebsite vừa tạo
– Nhập vào
lệnh sau để tạo dự án teowebsite:
D:\hocdjango>django-admin startproject teowebsite .
– Cấu trúc của dự án teowebsite sẽ có dạng sau:
hocdjango/
teowebsite/
asgi.py
__init__.py
settings.py
urls.py
wsgi.py
manage.py
1.5
Sử dụng VS Code để lập trình với Django
Để sử dụng VS Code lập trình với Django, cần cài đặt thêm một
số extension sau cho VS Code:
– Mở VS Code
– Bấm ctrl + shift + x để mở cửa sổ tìm kiếm và cài đặt các
extension.
– Cài đặt tiện ích hỗ trợ lập trình python: gõ từ khóa
python, bấm install để cài đặt. VS Code sẽ nhắc bạn trỏ VS Code tới Interpreter
của python, để ý để thực hiện.
– Cài đặt tiện ích hỗ trợ lập trình django template :
gõ từ khóa django template, bấm install để cài đặt
– Cài đặt tiện ích terminal để hỗ trợ chạy ở chế độ dòng lệnh:
gõ từ khóa terminal, bấm install để cài đặt
– Để tắt cửa sổ tìm kiếm và cài đặt các extention, bấm ctrl
+ b, hoặc chuột phải vào chữ E của cửa sổ tìm kiếm > chọn Hide Side Bar.
1.6
Chạy web server
Như đã biết, thư
mục gốc của dự án (ví dụ teowebsite
đã tạo ở các phần trên) chính là web root, trong này sẽ có tiện ích (tập tin)
manage.py, bạn sẽ dùng nó để chạy khởi chạy web server.
– Mở cửa sổ dòng
lệnh, chuyển dấu nhắc chuột về thư mục gốc của dự án. Bạn cũng có thể chạy các
lệnh trực tiếp trên VS Code, bằng cách vào View > Terminal, hoặc bấm Ctrl +
`.
D:\hocdjango\teowebsite>
– Dùng lệnh
python, chạy tiện ích manage.py với tham số runserver để chạy web server
D:\hocdjango\teowebsite>python manage.py runserver
Watching for file changes with StatReloader
Performing system checks...
System check identified no issues (0 silenced).
You have 18 unapplied migration(s). Your project may not work properly until you apply the migrations for app(s): admin, auth, contenttypes, sessions.
Run 'python manage.py migrate' to apply them.
March 25, 2021 - 15:06:33
Django version 3.1.7, using settings 'teowebsite.settings'
Starting development server at http://127.0.0.1:8000/
Quit the server with CTRL-BREAK.
– Web server sẽ được khởi động và chạy ở cổng 8000
– Mở trình duyệt gõ http://localhost:8000
để xem kết quả, nếu có trang mặc định của Django là server đã chạy
– Để tắt server bấm Ctrl + C (máy chạy Windows 10)
– Có thể thiết lập cổng mới cho web server bằng lệnh
python manage.py runserver portnumber
Ví dụ cho web server chạy trên cổng 8080 bằng lệnh sau:
D:\hocdjango\teowebsite>python manage.py runserver 8080
– Mở trình duyệt, nhập địa chỉ http://localhost:8080 để kiểm tra.
Xem thêm clip 02, tạo dựa án Django (HowKteam): https://www.youtube.com/watch?v=r18_RvCOb9s&list=PL33lvabfss1z8GYxjyMulCnhcYGk5ah8P&index=2
------
Cập nhật: 1/4/2021
Đọc thêm: Django(2)_Tạo ứng dụng đầu tiên