Bài trước: AI là bác sỹ của tôi (2) - FT4, FT3 và TSH bao nhiêu là ổn
-----
Như ở bài trước đã đề cập, 1 tuần đầu uống thuốc (bổ sung) hormone tuyến giáp thì chưa thấy gì, nhưng sau 1 tuần thì (có thể) bắt đầu xuất hiện các biểu hiện lạ trong cơ thể. Ví dụ: nhạy cảm hơn với các chất kích thích (ví dụ: rượu bia, cafe, trà), dễ bị mất ngủ, cơ thể mệt mỏi, nhanh mệt khi làm việc chân tay hoặc trí óc, dễ nổi nóng, dễ bực bội, sau ăn hay thấy mệt hơn, hay lo lắng chuyện đâu đâu.
Tôi đem câu hỏi này hỏi Gemini: Tại sao khi uống thuốc bổ sung hormone tuyến giáp khoảng 1 tuần thì cơ thể nhạy cảm hơn với các chất kích thích (ví dụ: rượu bia, cafe, trà), dễ bị mất ngủ, cơ thể mệt mỏi, nhanh mệt khi làm việc chân tay hoặc trí óc, dễ nổi nóng, dễ bực bội, sau ăn hay thấy mệt hơn, hay lo lắng chuyện đâu đâu?
Gemini trả lời:
Đây là một câu hỏi rất chi tiết và mô tả chính xác những gì nhiều người trải qua khi bắt đầu điều trị bằng hormone tuyến giáp, đặc biệt là trong giai đoạn đầu hoặc khi liều lượng chưa được điều chỉnh tối ưu.
Những triệu chứng bạn mô tả đều là dấu hiệu phổ biến của tình trạng dư thừa hormone tuyến giáp (còn gọi là cường giáp do thuốc hoặc nhiễm độc giáp nhẹ), ngay cả khi nồng độ này chỉ tăng lên một chút.
Dưới đây là cách hormone tuyến giáp ảnh hưởng đến các hệ thống trong cơ thể, giải thích cho các triệu chứng bạn đang gặp:
🔬 Giải thích các triệu chứng
Hormone tuyến giáp (T3 và T4) hoạt động như một "máy tăng tốc" cho toàn bộ cơ thể. Nó làm tăng tốc độ trao đổi chất của mọi tế bào.
1. Tăng nhạy cảm với chất kích thích (Cafe, Trà) và Mất ngủ
Tăng tốc độ chuyển hóa: Hormone tuyến giáp làm tăng nhịp tim, nhiệt độ cơ thể và hoạt động chung của hệ thần kinh.
Tăng hiệu ứng của Cafein: Khi cơ thể đã ở trạng thái "tăng tốc" do hormone, việc dùng thêm chất kích thích như cafein sẽ làm tăng cường tác dụng của chúng lên hệ thần kinh trung ương và tim mạch, gây ra cảm giác bồn chồn, đánh trống ngực và khó ngủ.
2. Dễ nổi nóng, Dễ bực bội, Hay lo lắng
Ảnh hưởng lên hệ thần kinh: Hormone tuyến giáp dư thừa có thể gây ra trạng thái tăng kích thích thần kinh. Điều này làm giảm ngưỡng chịu đựng căng thẳng và kích thích, dẫn đến:
Tâm trạng thay đổi thất thường (mood swings).
Cảm giác lo lắng, bồn chồn không rõ lý do (như bạn nói "lo lắng chuyện đâu đâu").
Dễ nóng giận, cáu gắt.
3. Mệt mỏi, Nhanh mệt khi làm việc (Thể chất và Trí óc)
Điều này nghe có vẻ mâu thuẫn (vì hormone làm tăng tốc độ trao đổi chất), nhưng thực chất là do:
"Đốt cháy" năng lượng quá nhanh: Cơ thể đang hoạt động ở tốc độ cao hơn mức bình thường, tiêu hao năng lượng dự trữ nhanh chóng.
Căng cơ tim và cơ xương: Nhịp tim đập nhanh và mạnh hơn, các cơ bắp hoạt động quá mức, dẫn đến kiệt sức và mệt mỏi sớm, ngay cả khi làm việc nhẹ.
Thiếu ngủ: Mất ngủ (Insomnia) là một nguyên nhân chính gây ra sự mệt mỏi cả về thể chất và tinh thần.
4. Sau ăn hay thấy mệt hơn
Tăng lưu lượng máu đến ruột: Việc tiêu hóa thức ăn cần một lượng máu lớn được điều hướng về dạ dày và ruột.
Cơ chế: Khi đã bị "tăng tốc" bởi hormone, việc tiêu hóa thức ăn càng làm tim phải làm việc cật lực hơn để cung cấp máu, gây ra cảm giác mệt mỏi, nặng nề hoặc đánh trống ngực sau khi ăn (Postprandial fatigue).
⏳ Tại sao lại xảy ra sau khoảng 1 tuần?
Thuốc bổ sung hormone tuyến giáp (Levothyroxine) có thời gian bán hủy dài (khoảng 7 ngày). Điều này có nghĩa là phải mất khoảng một tuần để thuốc đạt được nồng độ đáng kể và có tác dụng ổn định trong máu. Sau một tuần, cơ thể bạn bắt đầu cảm nhận rõ rệt sự gia tăng của hormone.
💡 Lời khuyên quan trọng nhất:
Bạn cần thông báo ngay lập tức cho bác sĩ điều trị về những triệu chứng này. Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy liều thuốc hiện tại của bạn có thể đang cao hơn nhu cầu của cơ thể, hoặc vượt quá mức mục tiêu ức chế TSH an toàn của bạn.
Bác sĩ có thể sẽ:
Cho bạn xét nghiệm máu (FT4, TSH) để kiểm tra nồng độ hormone.
Điều chỉnh giảm liều thuốc Levothyroxine.
Việc điều chỉnh liều hormone tuyến giáp là một quá trình tinh chỉnh và cần được thực hiện dựa trên sự kết hợp giữa kết quả xét nghiệm và triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân.
Bạn có muốn tôi giúp bạn tìm hiểu về việc điều chỉnh liều Levothyroxine sau khi xét nghiệm không?
-----
Bài sau: