--------------- <> -----------------
--- KHOA HỌC - CÔNG NGHỆ - GIÁO DỤC - VIỆC LÀM ---
--- Học để đi cùng bà con trên thế giới ---

Tìm kiếm trong Blog

AI là bác sỹ của tôi (4) - Xử trí với các tác dụng phụ của hormone tuyến giáp

Bài trước: AI là bác sỹ của tôi (3) - Tác dụng phụ của thuốc hormone tuyến giáp
-----
Ở bài trước, chúng ta đã biết một số tác dụng phụ khi uống thuốc hormone tuyến giáp. Ví dụ: nhạy cảm hơn với các chất kích thích (ví dụ: rượu bia, cafe, trà), dễ bị mất ngủ, cơ thể mệt mỏi, nhanh mệt khi làm việc chân tay hoặc trí óc, dễ nổi nóng, dễ bực bội, sau ăn hay thấy mệt hơn, hay lo lắng chuyện đâu đâu.

Khi gặp tác dụng phụ, thì việc đầu tiên là thông báo cho bác sỹ đã kê thuốc cho mình.

Tác dụng phụ là do:

- Liều thuốc hiện tại cao hơn nhu cầu của cơ thể.

- Thuốc đã gây ức chế quá mức, làm cho chỉ số TSH thấp hơn so với ngưỡng mục tiêu (mức TSH hướng tới không cần thấp quá như vậy).

Khi đó, bác sỹ sẽ:

- Cho bạn xét nghiệm máu (FT4, TSH) để kiểm tra nồng độ hormone

- Điều chỉnh giảm liều thuốc Levothyroxine.

Việc điều chỉnh liều hormone tuyến giáp là một quá trình tinh chỉnh và cần được thực hiện dựa trên sự kết hợp giữa kết quả xét nghiệm và triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân.

Về nguyên tắc, thì cách xử trí khi có tác dụng phụ của hormone tuyến giáp là như vậy, nhưng thực tế có thể gặp các tình huống sau:

- Bạn thử nhẩm tính, xem một bác sỹ, một ngày: khám, mổ và điều trị cho bao nhiêu bệnh nhân, nhân lên cho 1 tuần, nhiều tuần.

- Bạn sẽ thông báo cho bác sỹ bằng cách nào: gọi điện, nhắn tin, gặp trực tiếp

- Nếu gọi điện, nhắn tin sẽ rất khó diễn đạt, khó để hiểu  ý của bệnh nhân, cũng như hướng dẫn của bác sỹ

- Gặp trực tiếp thì phải đi lại, xe cộ, chi phí

Hiểu được những tình huống trên, để bạn cũng như bác sỹ sẽ thông cảm và cùng nhau hợp tác để việc chữa trị được hiệu quả. Nói như bác sỹ Đỗ Hồng Ngọc là: vừa chữa được cái đau, vừa chữa được cái khổ.

Bạn cũng cần phải hiểu ý nghĩa của các "chỉ số mục tiêu", là chỉ số mà bác sỹ đang cùng với bệnh nhân hướng tới, gồm chỉ số của TF4, TSH để hiểu những chỉ định mà bác sỹ muốn bạn thực hiện.

Bác sỹ sẽ yêu cầu bệnh nhân làm xét nghiệm máu để đo nồng độ hormone (đo chỉ số FT4 và TSH).

Vậy chỉ số mục tiêu của FT4 và TSH là bao nhiêu?

Tôi đi hỏi Gemini, và được câu trả lời:

Các chỉ số TSHFT4 mục tiêu khi điều trị bệnh lý tuyến giáp (đặc biệt là sau điều trị ung thư tuyến giáp) được xác định như sau:

1. Mục tiêu TSH (Hormone Kích thích Tuyến giáp)

Như đã đề cập trước đó, TSH là mục tiêu chính trong điều trị ung thư tuyến giáp và được ức chế để ngăn ngừa tái phát. Mức TSH mục tiêu phụ thuộc vào nguy cơ tái phát của bệnh nhân:

Mức độ Nguy cơ Tái phátTSH Mục tiêu Ban đầu (Ức chế)TSH Mục tiêu Lâu dài (Nếu Không còn Bệnh)
Nguy cơ Cao< 0,1 mU/L (Ức chế mạnh)0,1 – 0,5 mU/L (Ức chế nhẹ hơn)
Nguy cơ Trung bình0,1 – 0,5 mU/L (Ức chế nhẹ)0,3 – 2,0 mU/L (Ngưỡng thấp/bình thường)
Nguy cơ Thấp0,5 – 2,0 mU/L (Ngưỡng thấp/bình thường)0,3 – 2,0 mU/L (Ngưỡng thấp/bình thường)

2. Mục tiêu FT4 (Thyroxine Tự do)

FT4 không phải là mục tiêu điều trị trực tiếp mà là chỉ số đi kèm quan trọng để đánh giá mức độ ức chế TSH và tránh tình trạng cường giáp rõ rệt.

Khi bạn đang dùng thuốc thay thế hormone tuyến giáp (Levothyroxine) để đạt được mức TSH mục tiêu đã ức chế (ví dụ: TSH < 0,1 mU/L):

Tình trạng Ức chế TSHMục tiêu FT4 ước tínhÝ nghĩa
Ức chế TSH Mạnh (TSH < 0,1 mU/L)Thường nằm ở giới hạn trên của phạm vi bình thường hoặc hơi cao hơn một chút.Điều này cho thấy cơ thể đang nhận đủ hormone thay thế để ức chế TSH một cách hiệu quả mà không bị cường giáp rõ ràng.
Ức chế TSH Nhẹ (TSH 0,1 – 0,5 mU/L)Thường nằm ở nửa trên của phạm vi bình thường.Mức này cân bằng giữa việc ức chế nhẹ để kiểm soát ung thư và tránh các tác dụng phụ của cường giáp.
TSH Bình thường Thấp (TSH 0,5 – 2,0 mU/L)Thường nằm trong phạm vi bình thường (không bị tăng cao).Mục tiêu duy trì chức năng tuyến giáp bình thường.

Phạm vi Tham chiếu (Bình thường): Mức FT4 "bình thường" thường dao động khoảng 0,8 – 1,8 ng/dL hoặc 12 – 22 pmol/L (tùy thuộc vào phòng xét nghiệm và đơn vị đo).

Tóm tắt về FT4:

Khi TSH bị ức chế, nồng độ FT4 sẽ tăng lên do bạn đang dùng liều Levothyroxine cao hơn liều duy trì bình thường. Mục tiêu là để FT4 ở mức cao vừa phải (thường trong giới hạn bình thường cao hoặc cao hơn chút) để TSH được ức chế đến mức mong muốn. Nếu FT4 quá cao, bệnh nhân sẽ có các triệu chứng của cường giáp rõ ràng (hồi hộp, giảm cân, v.v.).


Quan trọng:

Việc điều chỉnh liều thuốc và xác định chính xác mục tiêu TSH/FT4 là một quá trình cá nhân hóa và phải được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa Nội tiết dựa trên hồ sơ bệnh án, các xét nghiệm theo dõi khác (Thyroglobulin), và tình trạng sức khỏe tổng thể của bạn.

-----
Bài sau: